Quis Custodiet Ipsos Custodes – Interpretative and Scope Judgments as an Activist Substitute for a Universally Binding Interpretation of the Polish Constitutional Tribunal

Authors

DOI:

https://doi.org/10.55073/2025.1.195-215

Keywords:

Constitutional Tribunal, Polish Constitution, constitutional crisis, universally binding interpretation, judicial activism, enduring constitution

Abstract

The Constitutional Tribunal in Poland has a special position compared to other constitutional courts of this type. Although it is sometimes compared to a classic constitutional court that can interpret the provisions of the Constitution in a binding manner, it has lost this type of authority in the course of institutional evolution. Since 1997, the Constitutional Tribunal has lost the right to issue generally binding interpretations of law. However, as a politically active court, it has assumed that the specific form of judgment, interpretative judgments, will be used to de facto restore the competence taken away under the current Constitution. Judicial activism has become the reason for the politicisation of the Tribunal and its inclusion in the dispute over the judiciary in Poland. The article analyses the impact of activism on the constitutional crisis in Poland. It puts forward postulates concerning the so-called constitutional reset and the implementation of the idea of the enduring Constitution and the inactive court.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Alberski, R. (2010) Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Banaszak B. (2009) ‘Aktywizm orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego’, Przegląd Sejmowy, 4(93), pp. 75–91.

Bernatt, M., Królikowski, J., Ziółkowski, M. (eds.) (2013) Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa. Warsaw: Wydawnictwa Trybunału Konstytucyjnego.

Białogłowski, W. (2013) ‘Wznowienie postępowania w następstwie wydania przez TK wyroku interpretacyjnego’ in Bernatt, M., Królikowski, J., Ziółkowski, M. (eds.) Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa. Warsaw: Biuro Trybunału Konstytucyjnego; 189–204.

Dąbrowski M. (2017) ‘Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego głos w dyskusji’, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 2(36), pp. 29–54 [Online]. Available at: https://doi.org/10.15804/ppk.2017.02.02 (Accessed: 13 November 2024).

Dominowska, J. (2008) ‘Klasyfikacja orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego’, Przegląd Sądowy, 16(5), pp. 34–48.

Działocha, K. (1987) Leszek Garlicki, Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Garlicki, L. (1987) Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodnie. Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Grover, S.C. (2020) Judicial Activism and the Democratic Rule of Law: Selected Case Studies. Berlin: Springer International Publishing; https://doi.org/10.1007/978-3-030-35085-7.

Hermann, M. (2015) Wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy teoretycznoprawnej. Instrument ochrony ładu konstytucyjnego czy środek zapewniania jednolitości orzecznictwa? Warsaw: Biuro Trybunału Konstytucyjnego.

Janas Krzysztof (2016) ‘O niektórych skutkach prawnych i wątpliwościach, jakie rodzą orzeczenia zakresowe Trybunału Konstytucyjnego – uwagi na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2015 r., sygn. K 29/13’, Studia Prawa Publicznego, 3(15), pp. 199–217 [Online]. Available at: https://doi.org/10.14746/spp.2016.3.15.8 (Accessed: 13 November 2024).

Kelsen, H. (2009) Istota i rozwój sądownictwa konstytucyjnego. Warsaw: Redakcja: Biblioteka Trybunału Konstytucyjnego.

Kustra, A. (2011) ‘Wyroki zakresowe Trybunału Konstytucyjnego’, Przegląd Sejmowy, 19(4), pp. 49–74.

Leishman Rory (2006) Against Judicial Activism: The Decline of Freedom and Democracy in Canada. Montreal: McGill-Queen’s University Press.

Majer, T. (2020) ‘Skutki zakresowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2016 r. dla ustalenia opłat egzekucyjnych. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych’, Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis, 9(2), pp. 204–222.

Morawski, L. (1994) ‘Spór o pojęcie państwa prawnego’, Państwo i Prawo, 1994/4, pp. 3–12.

Morawski, L. (2010) Zasady wykładni prawa. Toruń: TNOIK.

Pokol, B., Téglási, A. (eds.) (2019) The Emergence of the Juristocratic State. Budapest: Dialóg Campus Kiadó.

Schefold, D. (1986) ‘Sądownictwo konstytucyjne, a demokracja parlamentarna w RFN’, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 48(2), pp. 113–125 [Online]. Available at: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstreams/d368bcd3-4c39-4096-af3e-ed7728cc2371/download (Accessed: 13 November 2024).

Smolak, M. (2005) ‘Rola Trybunału Konstytucyjnego w okresie przemian ustrojowych a problem aktywizmu sądowego’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 67(2), pp. 51–60.

Sulikowski, A. (2005) ‘Tworzenie prawa przez sądy konstytucyjne i jego demokratyczność’, Państwo i Prawo, 2005/8, pp. 20–24.

Sulikowski, A. (2016) ‘Konstytucja – System – Hegemonia „(Anty)polityczna” funkcja argumentów systemowych w orzecznictwie konstytucyjnym’, Przegląd Prawa i Administracji, 2016(104), pp. 251–263 [Online]. Available at: https://doi.org/10.19195/0137-1134.104.15 (Accessed: 13 November 2024).

Tkacz, S. (2018) ‘Trybunał Konstytucyjny jako organ stojący na straży konstytucyjności: uwagi na tle analizy orzecznictwa z 2017 r’, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, 7(1), pp. 302–327 [Online]. Available at: https://doi.org/10.14746/fped.2018.7.1.13 (Accessed: 13 November 2024).

Trzaskowski, R. (2003) ‘Skutki prawne orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w ujęciu czasowym’, Zeszyty Prawnicze, 3(2), pp. 313–341 [Online]. Available at: https://doi.org/10.21697/zp.2003.3.2.14 (Accessed: 13 November 2024).

Tuleja, P. (2009) ‘Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie hierarchicznej kolizji norm’, Przegląd Sejmowy, 5(94), pp. 35–51.

Woś, T. (2016) ‘Wyroki interpretacyjne i zakresowe w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego’, Studia Iuridica Lublinesia, 25(3), pp. 985–995 [Online]. Available at: https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.985 (Accessed: 13 November 2024).

Zajadło, J. (2009) ‘Wewnętrzna legitymacja sądu konstytucyjnego’, Przegląd Sejmowy, 4(93), pp. 129–144.

Ziński, T. (2016) Domniemanie konstytucyjności ustaw w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Warsaw: C.H. Beck.

Downloads

Published

2025-06-22

How to Cite

Szczepański, J. (2025). Quis Custodiet Ipsos Custodes – Interpretative and Scope Judgments as an Activist Substitute for a Universally Binding Interpretation of the Polish Constitutional Tribunal. Law, Identity and Values, 5(1), 195–215. https://doi.org/10.55073/2025.1.195-215

Issue

Section

Articles